scroll

Σάββατο 6 Απριλίου 2013

Μηνολόγιο στην αρχαία Λαμία

Κάθε Πόλη-Κράτος στην αρχαία Ελλάδα είχε το δικό της μηνολόγιο. Πριν γίνει αναφορά στους μήνες της ιδιαίτερης πατρίδας μου, θα παρουσιάσω λίγα στοιχεία για τον υπολογισμό τους χωρίς να γίνω κουραστικός.

Μετά τον προσδιορισμό του λεγόμενου και ημερονυκτίου ως χρονική μονάδα, οι Έλληνες προσδιόρισαν και τη χρονική διάρκεια του μηνός. Η λέξη και μόνο, μας φανερώνει πως η διάρκεια αυτή αφορούσε την κίνηση της Σελήνης, μιας και "Σελήνη"="Μήνη".

Το έτος ήταν αποτέλεσμα των 12 συνοδικών μηνών. Αυτοί όμως είχαν διάρκεια περίπου 29 1/2 ημερονυκτίων. Έτσι η σύσταση του έτους γινόταν με τέλειους και κοίλους μήνες εναλλάξ, των 30 και 29 ημερονυκτίων αντίστοιχα.
Το Σεληνιακό έτος αυτό, με το άθροισμα των 354 ημερονυκτίων, είναι προφανές πως υπολείπεται του Ηλιακού κατά 11 1/4. Για να καλυφθεί η διαφορά αυτή, κάθε 8 σεληνιακά έτη υπήρχε η προσθήκη τριών εμβόλιμων τέλειων μηνών. (11 1/4 * 8 = 90). Έναν στη διάρκεια του πρώτου έτους, έναν στη διάρκεια του πέμπτου έτους και έναν κατά τη διάρκεια του τελευταίου.

Ας δούμε τώρα τις ονομασίες των μηνών στην αρχαία Λαμία και δυο λόγια στο τέλος για την προέλευση τους.

Θριξάλλιος (σελήνη Ιανουαρίου)

Γεύστος (σελήνη Φεβρουαρίου)

Λύκεος (σελήνη Μαρτίου)

Θύος (σελήνη Απριλίου)

Άρεος (σελήνη Μαίου)

Χρυτταίος (σελήνη Ιουνίου)

Ιπποδρόμιος (σελήνη Ιουλίου)

Πάναμος (σελήνη Αυγούστου)

Ιτώνιος (σελήνη Σεπτεμβρίου)

Απελλαίος (σελήνη Οκτωβρίου)

Θεμίστιος (σελήνη Νοεμβρίου)

Βώμιος (σελήνη Δεκεμβρίου)


Η έκταση της αρχαίας Θεσσαλίας, κάλυπτε την περιοχή από τον Όλυμπο έως και ένα κομμάτι της σημερινής βόρειας Φωκίδας.
Αρκετοί μήνες στην αρχαία Λαμία, είχαν κοινή ονομασία με αυτούς στην τότε βόρεια Θεσσαλία και ονομάζονται και Περραιβικοί.
Τα κοινά ονόματα με του Περραιβικούς μήνες είναι: Πάνημος ή Πάναμος, Θύος, Θεμίστιος, Ιτώνιος, Ιπποδρόμιος.
Οι Περραιβοί ήταν ένα αυτόχθονο αρχαίο ελληνικό πελασγικό φύλο.
Οι επιδράσεις από τους Μακεδόνες αργότερα, όταν βρέθηκαν υπό την κυριαρχία του Φιλίππου, διακρίνονται και στην κοινή ονομασία του μηνός Απελλαίου.
"Απέλλων" είναι ο δωρικός τύπος της λέξεως "Απόλλων" και καταδεικνύει την αφιέρωση του μηνός στον Θεό Απόλλωνα.